Je kunt niet voorkomen dat de vogels van het verdriet over je hoofd vliegen,
maar wel dat ze nestelen in je haar.
(Chinees spreekwoord)
Het hele leven staat in het teken van loslaten, van verlies. Elke vorm van verlies kun je zien als een vorm van sterven. “Elk sterven is een voorbode van het laatste sterven”, zegt J.C. Bloem, of volgens Toon Hermans: “sterven doe je niet ineens, maar telkens een beetje”.
Er zijn veel soorten van verlies, die een rouwproces met zich meebrengen, bijv.:
- overlijden van een dierbare
- echtscheiding
- verlies van gezondheid
- verlies van werk.
Al deze gebeurtenissen kunnen je het gevoel geven dat je jezelf kwijtraakt, geen vaste grond meer onder je voeten voelt. Je dient je leven weer opnieuw vorm te geven. Dat lukt veelal op eigen kracht, met ondersteuning van mensen om je heen. Soms is er echter meer voor nodig. Dan kan individuele begeleiding zinvol zijn.
Je kunt zoveel leren van verdriet en verlies als je het jezelf toestaat. Verlies kan je dwingen naar je leven te kijken om de zin ervan te vinden. Wanneer je plotseling alleen bent na de dood van iemand die je liefhad, kan het aanvoelen alsof je een nieuw leven wordt aangereikt en je gevraagd wordt: ‘Wat ga je met dit leven doen?’
Sogyal Rinpoche